RYS HISTORYCZNY SZKOŁY

         W czasie wizytacji generalnej dekanatu mławskiego odbytej w latach 1775 – 1776 z polecenia jednego z bardziej światłych biskupów w Polsce Michała Jerzego Poniatowskiego, brata króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, w protokole powizytacyjnym Parafii Szydłowo dotyczącym istnienia szkoły, a sporządzonym przez notariusza ks. Franciszka Bagińskiego, czytamy: „Szkoły ani przy kościele, ani w parafii nie znajdują się żadne,  w których by nauczyciele osobno chłopców i dziewczęta uczyli, bo na to nie masz funduszu, a panowie parafianie do łożenia na to  nie są zgodni”. Sygn. Akta wizytacji 286 a, Archiwum Diecezjalne w Płocku.

            Kolejny zapis wizytacji Parafii Szydłowo z 1817 roku potwierdza brak szkoły. Natomiast akta wizytacji z 1821 roku zawierają informację: „Przy tym kościele parafialnym Szydłowskim przeze mnie samego zaprowadzona jest szkółka elementarna jako organizatora i na nauczyciela przeznaczony został Wojciech Jabłoński organista miejscowy, zdatny i dobrej konduity.  Chłopców zdatnych do nauki 45, dziewcząt 35.

Dotychczas żaden z parafian nie dawał swoich dzieci do nauki wymawiając się ubóstwem i niedostatkiem”.

Powstanie szkoły elementarnej należy przypisać ks. bp. A. Prażmowskiemu. Jest to pierwsza wzmianka o szkole potwierdzona źródłami historycznymi.

Szkoła istniała tylko rok. Protokół z 1822 roku „informuje o zawieszeniu działalności szkoły”. Informacja jest potwierdzona w aktach do 1890 roku. Prawdopodobną przyczyną było ubóstwo mieszkańców.

„Nie posiadamy danych o dalszych losach szkoły” – jak wspomina autor kroniki szkolnej. Dalsze losy miejscowej szkoły są odtwarzane na podstawie relacji mieszkańców Szydłowa. Jak mówi jeden z najstarszych mieszkańców p. Zygmunt Kozłowski, rozpoczął naukę w 1923 r. w szkole czteroklasowej. Kierownikiem szkoły był wówczas Gorzęgielski. Nauczycielką była jego córka. Klasy były łączone, lekcje trwały od rana do popołudnia, z przerwą na obiad. Nauka obejmowała: język polski, historię, matematykę i przyrodę. Zasadne wydaje się dodać, że relacja nie jest pełna, znając ówczesną sytuację oświatową i porównując relację z aktami prawnymi, dotyczącymi oświaty z 1919 r. i 1921r. Zakres treści nauczania był inny. Zaistniała potrzeba zwiększenia ilości sal lekcyjnych. Miejscowy proboszcz ks. Gutowski sprzedał tutejszemu szewcowi Ruszkowskiemu działkę pod budowę domu pod warunkiem, że połowę budynku wydzierżawi szkole.

Ówczesnym kierownikiem szkoły został por. Leon Lebenschart, zamordowany w Katyniu. Nauczycielkami były jego żona Janina i p. Rakowska. Warunki lokalowe czteroklasowej szkoły uległy poprawie. Powstała szkoła pięcioklasowa. Przed wybuchem II wojny światowej kierownikiem szkoły był Bronisław Pepłowski, nauczycielką jego żona. Jedna klasa zajmowała pomieszczenia budynku parafialnego. Zachowane świadectwa szkolne z 1939 roku kończą się na promocji do klasy siódmej.

Zajęcia szkolne w 1945 roku rozpoczęły się w marcu, rok szkolny zakończył się w czerwcu.

W okresie powojennym kolejni kierownicy szkoły, to: Urszula Klimkiewicz, Andrzej Krzemiński, Bukowska, Wiktor Załuski, Zygmunt Figat, Roman Małecki, Stanisław Granic, Ryszard Wawrzyniak, Stefan Sztyburski, Kazimierz Staniszewski.

Dyrektorzy szkoły: Jan Wasiłowski, Jerzy Granoszewski, Henryk Arent, Teresa Wiśniewska, Jadwiga Trybel, Stefan Sobczak, Janusz Żuchowski.